Marktupdate | September 2025
Elke maand delen we de belangrijkste ontwikkelingen op de energiemarkt. We laten je zien wat de cijfers betekenen, signaleren trends over meerdere maanden en jaren, en geven je inzicht in de impact van de markt op jouw energierekening.
September: elke dag anders
September is een overgangsmaand op de energiemarkt. De uurprijzen op de day-ahead markt zijn sterk afhankelijk van de dagelijkse schommelingen in het weer. Goede voorspellingen zijn daarom belangrijk om risico’s te beperken en kansen te benutten. Om de energiemarkt deze maand goed te begrijpen, kijken we naar de dagelijkse situatie in plaats van naar gemiddelden.
September was een recordmaand; er waren extreem hoge en lage prijzen, drie zes uurblokken met negatieve prijzen binnen slechts 40 uur én een recordaantal kwartieren met regeltoestand 2.
De dagmarkt (day ahead)
Veel uren met negatieve prijzen door zowel zonne- als windenergie, extreem hoge prijzen in de avonduren door hoge vraag en laag aanbod van duurzame energie, en grote prijsverschillen binnen enkele uren. Wie zijn energie flexibel kan inzetten, kon deze maand optimaal profiteren van de volatiliteit.
Dagelijkse dagmarktprijzen
In september wisselde de productie van zonne- en windenergie sterk. Op momenten dat het hard waaide en zonnig was zagen we extreem lage prijzen. Op momenten zonder zonne-energie en weinig wind zagen we hoge prijzen. Zo waren er hoge prijzen aan het begin van de avond op 8, 9, 10 én 19 september, en juist lage prijzen midden op de dag en in de nacht van 11 tot en met 18 september. Op deze dagen hield de wind de prijzen ook ’s avonds laag, zelfs na zonsondergang.
De dagelijkse prijsspreiding is het verschil tussen de hoogste en laagste uurprijs op één dag. Bij een grote spreiding is het verdienpotentieel van batterijen hoog, want er kan dan goedkoop elektriciteit worden gekocht (laden), en dure elektriciteit worden verkocht (ontladen).
Negatieve prijzen
Negatieve prijzen ontstaan bij een overschot van zonne- en/of windenergie. In september waren er 61 uur met negatieve prijzen. Op 15 en 16 september waren er binnen 40 uur drie blokken van zes uur met negatieve prijzen1. Dit kwam door het zonnige weer overdag en harde wind in de nacht.
Het totaal aantal negatieve prijsuren blijft toenemen, ook bij de overgang naar de herfst, en overtreft de records van voorgaande jaren. Eind september staat de teller van dit jaar op 538 uren met negatieve prijzen.
1 Als de elektriciteitsprijs op de dagmarkt 6 uur achter elkaar of langer negatief is, wordt er geen subsidie uitgekeerd voor de energie die in die uren is opgewekt (geldt voor SDE++ subsidie vanaf 2016). Beschikkingen vanaf 2023 krijgen voor alle uren met negatieve prijzen geen subsidie.
Voorbeeld piekprijzen: 19 september
Op drie momenten deze maand overschreden de avondprijzen 300 €/MWh, met de hoogste piek op 19 september. Na een zonnige dag steeg de prijs van €0 om 14:00 uur naar 374 €/MWh om 19:00 uur.
Nu de dagen korter worden, neemt de zonne-energie tijdens de avondpiek af; juist op het moment dat de vraag stijgt. Is er geen wind, dan loopt de prijs snel op. Gasgestookte centrales, die op zonnige dagen uitstaan, moeten dan snel opstarten. De opstartkosten drijven de prijs flink omhoog.
Met de afronding van september gaat de dagmarkt over van uur- naar kwartierprijzen. Dit is een belangrijke stap richting een nauwkeurigere prijsstelling die beter aansluit bij het actuele vraag en aanbod.
De onbalansmarkt
Een recordprijs voor opregelen en een recordaantal ISP’s (kwartieren) met regeltoestand 2. Ondanks deze extremen zet de trend van dit jaar met relatief lage prijzen ten opzichte van vorige jaren door.
Maandelijkse extreme onbalansprijzen
In september waren er meerdere ISP’s met extreme prijzen voor opregelen zonder regeltoestand 2. Hierdoor leverde het op het juiste moment ontladen met een batterij veel op. Zo was op 21 september de prijs twee kwartieren 3.970 €/MWh. Op 25 september was dit zelfs 5.550 €/MWh: een nieuw record!
Afgezien van deze uitzonderlijke pieken waren de prijzen vergelijkbaar met de rest van het jaar. Door Europese samenwerking via PICASSO en IGCC2 worden extreme nationale prijzen meestal voorkomen.
2 PICASSO en IGCC zijn samenwerkingsverbanden tussen Europese landen om de inzet van balanceringsreserves over landsgrenzen heen efficiënt en effectief te verdelen.
Record onbalansprijs – 25 september
Ondanks de Europese samenwerkingsverbanden via PICASSO en IGCC is de volledige Nederlandse aFRR-capaciteit meerdere keren ingezet, met de extreme prijzen als gevolg.
Dit laat zien hoe complex de markt is. Over het algemeen helpen de Europese samenwerkingen hoge aFRR-activeringen te voorkomen door balanceringsmiddelen over de grenzen heen te bundelen. Toch kan er nog steeds ernstige onbalans ontstaan, lokaal of elders in Europa, waarvoor alle Nederlandse aFRR-capaciteit nodig is om de balans te herstellen.
Afregelprijs: De onbalansvergoeding voor afregelen. Bij een overschot in het systeem is er een prijsprikkel voor minder leveren of extra afnemen.
Regeltoestand 2 (RT2)
In september bereikte regeltoestand 2 (RT2) in Nederland een recordhoogte. Sinds de start van PICASSO in oktober 2024 komt RT2 in meer dan 20% van de kwartieren voor. Afgelopen september was in 35 procent van de ISP’s regeltoestand 2.
Hoewel het totale aantal momenten met RT2 stijgt, blijft het patroon bekend: de meeste kwartieren met RT2 doen zich voor in de ochtend- en avondpiek, vooral in het eerste kwartier van elk uur wanneer energietekorten het meest waarschijnlijk zijn. Dankzij de real-time, cross border activatie van PICASSO iedere 4 seconden reageert het systeem sneller op onbalans in het net dan voorheen. Hierdoor lijkt het systeem ook gevoeliger geworden voor snelle wisselingen in de balansdelta én dus snelle prijswisselingen en RT2.
Een veelgebruikte strategie om het risico van RT2 te beperken, is door de onbalanspositie te verhandelen op de ex-postmarkt.
Vooruitblik op de markt
1 oktober 2025
Day a-head markt: van uur naar kwartier
Sinds 1 oktober 2025 is de Day-Ahead markt overgestapt van uurprijzen naar kwartierprijzen. In dit artikel lees je wat deze verandering betekent. In de marktupdate van oktober staan we uitgebreid stil bij de impact van deze verandering.
18 oktober 2025
PICASSO’s verjaardag 🎂
18 oktober 2024 ging PICASSO live in Nederland. PICASSO integreert automatische frequentieherstelreserves (aFRR) op Europees niveau en kiest daarbij de meest kostenefficiënte biedingen. Deze Europese samenwerking maakt de markt efficiënter en vermindert extreme prijsuitschieters. Dat zorgt voor een goedkoper energiesysteem, maar ook voor een lager verdienpotentieel.
Per 10 november 2025
aFRR-blokken van 24 uur naar 4 uur
De blokken voor het automatische frequentieherstel (aFRR) worden korter: van 24 uur naar 4 uur per blok (6 blokken per dag). Waar je eerst 24 uur vermogen moest reserveren om op aFRR te kunnen reageren, kan dat straks in kortere blokken. Dat is gunstiger voor batterijen, vraagsturing, en hernieuwbare opwek.
Verdwaald in moeilijke vaktaal?
Geen zorgen! We hebben een handige begrippenlijst voor je klaarstaan👇